Τόπος Γέννησης: Μικρά Ασία- Αϊδίνι
Έτος Γέννησης: 1909
Έτος Θανάτου: 2004
Λογοτεχνικές Κατηγορίες: Πεζογραφία
Θέατρο - Σενάριο
Δοκίμιο


Βιογραφικό Σημείωμα
ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ (1909-2004)


Η Διδώ Σωτηρίου γεννήθηκε στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας, κόρη του Ευάγγελου Παππά και της Μαριάνθης Παπαδοπούλου. Το 1919 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά της στη Σμύρνη και μετά την καταστροφή του 1922 κατέφυγαν στην Ελλάδα. Στην Αθήνα ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές της με δασκάλους μεταξύ άλλων τους λογοτέχνες Κώστα Παρορίτη και Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη. Φοίτησε στο γαλλικό ινστιτούτο Αθηνών και το 1937 παρακολούθησε για λίγους μήνες μαθήματα γαλλικής λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Από το 1936 στράφηκε επαγγελματικά προς τη δημοσιογραφία. Συνεργάστηκε με το περιοδικό Γυναίκα (ως αρχισυντάκτρια) και τις εφημερίδες Νέος Κόσμος και Ριζοσπάστης (αρχισυντάκτρια από το 1944), ενώ κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής συνεργάστηκε με τις Μέλπω Αξιώτη, Έλλη Αλεξίου, Έλλη Παππά, Τιτίκα Δαμασκηνού, Ηλέκτρα Αποστόλου, Χρύσα χατζηβασιλείου και άλλες ελληνίδες της αντίστασης. Πήρε μέρος στο συνέδριο της Κοινωνίας των Εθνών στη Γενεύη το 1935, όπου γνωρίστηκε με τη σύντροφο του Λένιν Αλεξάνδρα Κολοντάι και στο ιδρυτικό συνέδριο της Δημοκρατικής Ομοσπονδίας Γυναικών το 1945 στο Παρίσι. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1959 με την έκδοση του μυθιστορήματος "Οι νεκροί περιμένουν". Έργα της μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες. Η Διδώ Σωτηρίου ανήκει στους έλληνες πεζογράφους του μεσοπολέμου. Το έργο της κινείται στα πλαίσια του ρεαλισμού με έντονη την παρουσία του αυτοβιογραφικού στοιχείου και της συναισθηματικής συμμετοχής του συγγραφέως στις περιπέτειες των ηρώων της, και αντλεί τη θεματολογία του από τη μικρασιατική καταστροφή, την περίοδο του εμφυλίου και την μετά τον εμφύλιο περίοδο της ελληνικής ιστορίας. Με τα "Ματωμένα χώματα" η Σωτηρίου εγκαινίασε την πορεία της προς μια γραφή που συνδυάζει τη μυθιστορηματική τεχνική με μια προοπτική εξέτασης των θεμάτων της από ιστορική σκοπιά, πορεία που συνέχισε και στα δύο επόμενα μυθιστορήματά της την "Εντολή", με θέμα την υπόθεση Μπελογιάννη και το "Κατεδαφιζόμεθα". Πέθανε το 2004.
1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία της Διδώς Σωτηρίου βλ. Ζήρας Αλεξ., «Σωτηρίου Διδώ», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό9β. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988 και Κάσσος Βαγγέλης, «Διδώ Σωτηρίου», Η μεταπολεμική πεζογραφία • Από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ’67Ζ΄, σ.210-224. Αθήνα, Σοκόλης, 1988.

Ταξίδι χωρίς επιστροφή

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ – ΕΡΓΑΣΙΑΣ

1. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Τίτλος: Ταξίδι χωρίς επιστροφή, ένα απόσπασμα από το μυθιστόρημα: ΄΄Οι νεκροί περιμένουν΄΄, της Διδώς Σωτηρίου, από το βιβλίο: Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Α΄ Γυμνασίου.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ: Λαζαριώτου Παρασκευή

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: Νεοελληνική Λογοτεχνία με προεκτάσεις στην Πληροφορική, τη Νεοελληνική Γλώσσα, την Ιστορία, τη Γεωγραφία.
ΤΑΞΗ: Α΄ Γυμνασίου.
ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ: Είκοσι(20).

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ:
Τέσσερις (5) διδακτικές ώρες. Το πρώτο δίωρο αφιερώνεται στην αναζήτηση πληροφοριών, φωτογραφιών, βίντεο, μουσικών συνθέσεων, λογοτεχνικού και ιστορικού υλικού στο διαδίκτυο, ενώ το δεύτερο, στη σύνθεση των εργασιών των φύλλων εργασίας. Απαραίτητη κρίνεται μία ώρα ακόμη για την παρουσίασή τους με τη χρήση βιντεοπροβολέα στη βιβλιοθήκη του σχολείου ή στο εργαστήριο Πληροφορικής.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ:
Ο καθηγητής, ύστερα από συνεννόηση με τον προγραμματιστή του ωρολογίου προγράμματος και τη Διευθύντρια του Γυμνασίου, εξασφαλίζει δύο δίωρα για τη διεξαγωγή της διδακτικής πρότασης με τη βοήθεια του καθηγητή Πληροφορικής.
 Ο καθηγητής σε συνεργασία με τους μαθητές έχει σχηματίσει προηγουμένως πέντε ετερογενείς ομάδες των τεσσάρων ατόμων ώστε να συμμετέχουν σε αυτές μαθητές διαφορετικών επιπέδων αντίληψης, κατανόησης και εξειδικευμένων ικανοτήτων στη χρήση των ΤΠΕ.
 Αναθέτει στους μαθητές την κατανομή των ρόλων (του συντονιστή, του ερευνητή, του χειριστή, του γραμματέα).
 Κατανέμει τις εργασίες που αντιστοιχούν σε κάθε ομάδα και μοιράζει ανάλογα τα φύλλα εργασίας.
 Εγκαθιστά σ’ ένα σταθμό εργασίας το λογισμικό Χωροχρόνος, και το Google Earth.
 Απαιτείται καλή εξοικείωση των μαθητών με την αναζήτηση υλικού στο διαδίκτυο, καλή γνώση της χρήσης του επεξεργαστή κειμένου, του λογισμικού παρουσιάσεων, του προγράμματος Χωρο-χρόνος και του Google Earth. Τέλος, απαραίτητος είναι ένας μικρός βαθμός εξοικείωσης με τον ομαδοσυνεργατικό τρόπο.

ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (ΠΕΡΙΛΗΨΗ)
Το σενάριο αυτό αποτελεί μια πρόταση διδασκαλίας του αποσπάσματος: Ταξίδι χωρίς επιστροφή της Διδώς Σωτηρίου, από το βιβλίο: Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Α΄ Γυμνασίου.
Πρόκειται για ένα ενδιαφέρον απόσπασμα, γιατί μας μεταφέρει στη Σμύρνη, λίγο πριν την καταστροφή της και αναφέρεται σ’ ένα ιστορικό γεγονός που αφορά όλο τον Ελληνισμό και τις συνέπειές του. Έτσι, οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν το λογοτεχνικό κείμενο και παράλληλα να αναζητήσουν και να συλλέξουν πληροφορίες με τη χρήση των ΤΠΕ για τα γεγονότα που αφορούν στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, δίνοντας και άλλες προεκτάσεις διαθεματικού χαρακτήρα.

ΣΤΟΧΟΙ - ΣΚΕΠΤΙΚΟ
΄΄Γλωσσικός γραμματισμός΄΄
Οι μαθητές:
 Να φωτίσουν την προσωπικότητα της Διδώς Σωτηρίου και να πληροφορήσουν για το σημαντικό της έργο.
Σύμφωνα με τις προτάσεις που γίνονται στο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών για την παρουσίαση του αποσπάσματος:
 Να γνωρίσουν τη ζωή και την κοινωνία των Ελλήνων στη Σμύρνη και γενικότερα στη Μικρασία λίγο πριν το διωγμό.
 Να γνωρίσουν και να κατανοήσουν οι μαθητές ένα συγκλονιστικό ιστορικό γεγονός του Ελληνισμού, τη μικρασιατική καταστροφή, την επώδυνη ανταλλαγή των πληθυσμών που ακολούθησε και τις πολιτικοοικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές συνέπειες που είχε για την ελληνική κοινωνία.
 Να πληροφορηθούν και να αναγνωρίσουν τη μεγάλη συνεισφορά των προσφύγων στην οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας.
 Να αντιμετωπίζουν με περισσότερη κατανόηση το θέμα των προσφύγων και μεταναστών, γιατί αποτελούν παγκόσμια, σύγχρονα, κοινωνικά φαινόμενα και να αναπτύξουν θετική στάση απέναντι στο διαφορετικό, στο άλλο, αφού ζούμε σε πολυπολιτισμικές πλέον κοινωνίες.
 Να συνειδητοποιούν την αδυναμία του ανθρώπου σε μεγάλα ιστορικά γεγονότα, για τα οποία δεν φταίει ο ίδιος, ούτε μπορεί να τα σταματήσει.
 Να προβληματιστούν για το απροσδόκητο στην ανθρώπινη ζωή αλλά και για το ότι ο άνθρωπος έχει πολλά ψυχικά αποθέματα και αντιμετωπίζει τις δυσκολίες με συνεχή προσπάθεια και ελπίδα, όπως οι Μικρασιάτες Έλληνες με την εγκατάστασή τους στην Ελλάδα.
 Να διαπιστώσουν ότι τα κείμενα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας περιέχουν βιώματα της ζωής των προσφύγων και μεταναστών στο παρελθόν, τα οποία όμως συναντάμε καθημερινά και στην εποχή μας.
 Να ασκηθούν στην παραγωγή γραπτού λόγου και στη σύνθεση άλλων γλωσσικών εργασιών.

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
΄΄Ψηφιακός γραμματισμός΄΄
Οι μαθητές:
 Να υιοθετήσουν την τακτική της χρήσης των ΤΠΕ τόσο για τη συλλογή των κατάλληλων κάθε φορά πληροφοριών όσο και για τη σύνθεση – δημιουργία εργασιών.
 Να γνωρίσουν δικτυακούς τόπους και πύλες για την αναζήτηση πληροφοριών και να αναπτύξουν δεξιότητες ασφαλούς πλοήγησης στο διαδίκτυο.
 Να χρησιμοποιούν τις μηχανές αναζήτησης για να αντλούν πληροφορίες, τις οποίες θα χειρίζονται με κριτικό τρόπο.
 Να αντλούν οπτικοακουστικό υλικό και υλικό από ψηφιοποιημένα αρχεία της εποχής που ερευνούν.
 Να χρησιμοποιούν τον επεξεργαστή κειμένου (Word) και το λογισμικό παρουσιάσεων (Power Point) για τη σύνθεση και παρουσίαση των εργασιών τους. Έτσι, η μάθηση αποκτά ενδιαφέρον και παραστατικό χαρακτήρα.
 Να χρησιμοποιούν λογισμικά που σχετίζονται με τις εργασίες τους και να συνθέτουν ή να αξιολογούν τις πηγές αυτών σε σύγκριση με άλλες.
 Να επιτύχουν μια εικονική αναπαράσταση της κοινωνίας, της εποχής και του τρόπου ζωής των ανθρώπων που μελετούν.
 Να χρησιμοποιούν το Google Earth για να εντοπίζουν γεωγραφικά σημεία και να τα συγκρίνουν με αυτά άλλων ιστορικών περιόδων.
΄΄Κοινωνικός γραμματισμός΄΄
Οι μαθητές:
 Να αναπτύσσουν πνεύμα συνεργασίας, ομαδικότητας, αυτενέργειας, ατομικής πρωτοβουλίας και υπευθυνότητας μέσα από την ομαδικοσυνεργατική μέθοδο που θα εφαρμοστεί στην αναζήτηση και συγκέντρωση πληροφοριών για την εκπόνηση των εργασιών.
 Να προσφέρουν βοήθεια σε όποιο μέλος της ομάδας τη χρειάζεται και να μάθουν να εργάζονται από κοινού καταμερίζοντας τις ευθύνες.
 Να αντιληφθούν ότι η παραγωγή συλλογικού έργου είναι αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας αλλά και αναγκαία σε όλους τους τομείς της ζωής μας.

ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
Αφετηρία: Προβληματισμοί και απορίες των μαθητών σχετικά με την τύχη των προσφύγων και των μεταναστών και των προβλημάτων που προκύπτουν με τον ερχομό, και την παραμονή ή τη διαμονή τους στην Ελλάδα ύστερα από προβολή του προσφυγικού και μεταναστευτικού ζητήματος από τα ΜΜΕ.
Χώρος, μέσα διδασκαλίας και υλικό:
 Εργαστήριο Πληροφορικής με ηλεκτρονικούς υπολογιστές συνδεδεμένους με έναν εξυπηρετητή (server).
 Σύνδεση ADSL στο διαδίκτυο, με το φυλλομετρητή ιστοσελίδων (Internet Explorer).
 Δικτυακοί τόποι και πύλες, τη μηχανή αναζήτησης Google.
 Το λογισμικό επεξεργασίας κειμένου (Microsoft Word) και το λογισμικό παρουσιάσεων (Microsoft PowerPoint).
 Το πρόγραμμα Google Earth.
 Βιντεοπροβολέα (video projector).
 Το λογισμικό Χωρο-χρόνος.

Πορεία διδασκαλίας:
Οι μαθητές αφού έχουν διαβάσει στην τάξη το απόσπασμα και αφού έχον χωριστεί σε ομάδες, πηγαίνουν στο Εργαστήριο Πληροφορικής έχοντας μαζί τους και το βιβλίο των Νεοελληνικών κειμένων καθώς και τα τετράδια με τις σημειώσεις τους για το μάθημα των κειμένων. Η κάθε ομάδα τοποθετείται σ’ έναν από τους πέντε σταθμούς εργασίας που έχει ορίσει ο καθηγητής. Οι πρώτες δύο ώρες αφιερώνονται στην αναζήτηση και τη συγκέντρωση των στοιχείων με την καθοδήγηση του καθηγητή ενώ η τρίτη και η τέταρτη ώρα της επόμενης μέρας στη σύνθεση των εργασιών. Η παρουσίαση αυτών γίνεται σε μια ξεχωριστή ώρα.


Ειδικότερα:
 Οι μαθητές της πρώτης ομάδας: α) επισκέπτονται τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις: http://www.ekebi.gr. Και βρίσκονται στην ιστοσελίδα του ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ. Από την αριστερή πλευρά της ιστοσελίδας επιλέγουν : Τράπεζα δεδομένων, Αρχείο συγγραφέων, Αρχείο Ελλήνων συγγραφέων – Από το 18ο μέχρι το 1935. Στη συνέχεια, στη δεξιά στήλη, από το αλφάβητο επιλέγουν το Σ και μεταξύ των άλλων ονομάτων αναζητούν και επιλέγουν το όνομα της Διδώς Σωτηρίου. Πατώντας πάνω στο όνομά της, βρίσκουν βιογραφικά στοιχεία της, ενδεικτική βιβλιογραφία και τα έργα της. Αναζητούν πληροφορίες για τη ζωή και το έργο της Σωτηρίου και στη διεύθυσνη: http://www.de.sch.gr/mikrasia/keimena.htm. Από το Μικρασιάτες δημιουργοί επιλέγουν τη Διδώ Σωτηρίου.
β)Επίσης, στην ίδια ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.de.sch.gr/mikrasia/keimena.htm., επιλέγουν: ενδεικτικά κείμενα, κείμενα για τους Πρόσφυγες και από τα λογοτεχνικά, Τα ματωμένα χώματα και Οι νεκροί περιμένουν.

 Οι μαθητές της δεύτερης ομάδας επισκέπτονται την ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.de.sch.gr/mikrasia/keimena.htm. Από το ΥΛΙΚΟ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ επιλέγει την ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ / ΕΠΙΒΙΩΣΗ και διαβάζουν το άρθρο του Βακαλόπουλου. Έπειτα, επιλέγουν την ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ / ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΓΧΩΡΙΟΥΣ και διαβάζει το άρθρο:΄΄Η λέξη πρόσφυγας είχε αρνητικό περιεχόμενο εκείνο τον καιρό. Διαβάζει, τέλος, στη ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΥΠΟΔΟΧΗΣ / ΣΤΕΓΑΣΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ….. το πρώτο άρθρο Βίκα Δ. Γκιζελή.

 Οι μαθητές της τρίτης ομάδας επισκέπτονται την ηλεκτρονική διεύθυνση www.you tube.gr και αναζητούν το βίντεο με τίτλο: Η καταστροφή της Ιωνίας. Στη συνέχεια, στην επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή τους ανοίγουν το φάκελο με φωτογραφικό υλικό σχετικό με τη μικρασιατική καταστροφή, που είχε αποθηκεύσει προηγουμένως ο καθηγητής. Επίσης, ανοίγουν ένα ακόμη φάκελο με τραγούδια του Απ. Καλδάρα και του Πυθαγόρα. Χρησιμοποιούν τις φωτογραφίες και το βίντεο και ετοιμάζουν μια μικρή παρουσίαση με εικόνες από τη Σμύρνη πριν και μετά την πυρπόλησή της και εικόνες των προσφύγων, σε power point προσθέτοντας μουσική και στίχους τους Απ. Καλδάρα και του Πυθαγόρα.

 Οι μαθητές της τέταρτης ομάδας επισκέπτονται την ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.greek-language.gr/ και στο πεδίο: Νέα Ελληνική – Εργαλεία – Ηλεκτρονικά Λεξικά – Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (Τριανταφυλλίδη) - Αναζήτηση, α)Αναζητούν πρώτα την έννοια πρόσφυγας και άλλες με την ίδια ρίζα, γράφοντας πρόσφυγ* και ύστερα την έννοια μετανάστης και άλλες ομόρριζες, γράφοντας μετανάστ*.
β) Αναζητούν στο λογοτεχνικό τους κείμενο στοιχεία για τη συμπλήρωση του σταυρόλεξου που βρίσκεται (στο φύλλο εργασίας τους.) στη διεύθυνση: fgottas.dyndns.org



Οριζόντια
3.Η Αλίκη θα έφευγε με τη θεία της .......................

5.Ο μικρασιατικός .............................. κράτησε από το 1919 ως το 1922.

6.Και ο τόπος προορισμού τους ήταν η ....................

8.Η μικρή πρωταγωνίστρια του αποσπάσματος είναι η ..............

9.Τα "Ματωμένα .................." είναι άλλο ένα έργο της Δ. Σωτηρίου με θέμα τη Μικρασιατική καταστροφή.

10.Η συγγραφέας του μυθιστορήματος : "Οι νεκροί περιμένουν"

12.Θέμα του μυθιστορήματος ο ....................... των Μικρασιατών
Κάθετα
1.Η πυρπόληση της ........................... έγινε τον Αύγουστο του 1922

2.Ακολούθησε μετά το 1922 μέχρι το 1925, κυρίως για τους ελληνικούς πληθυσμούς.

4.Οι άνθρωποι που με τη θέλησή τους εγκαθίστανται σε άλλες χώρες, ονομάζονται .....................

7.Οι Μικρασιάτες Έλληνες που ήρθαν αναγκαστικά στην Ελλάδα, ονομάζονται .....................

11.Το απόσπασμα του κειμένου έχει τον τίτλο : " ....................... χωρίς επιστροφή ".































 Οι μαθητές της πέμπτης ομάδας: α) Αναζητούν στο Χωρο-χρόνο, που έχει εγκαταστήσει προηγουμένως ο καθηγητής στον υπολογιστή του σταθμού εργασίας τους, το χάρτη της περιοχής της Μικρασίας την περίοδο 1919 – 1922. Στη συνέχεια, αναζητούν την ίδια περιοχή σήμερα με τις νέες ονομασίες στο Google Earth, το οποίο έχει και αυτό εγκατασταθεί από πριν.
β) αναζητούν στη μηχανή αναζήτησης Google, στην ηλεκτρονική διεύθυνση: www.google.gr —> http://images.google.gr/ εικόνες που προβάλλουν το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα σήμερα.


ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ


α) Αφού διαβάσετε τα βιογραφικά στοιχεία μετά την πλοήγηση στις σχετικές ιστοσελίδες να γράψετε μια παράγραφο όπου θα φαίνονται:
 τα γενικά γνωρίσματά των έργων της Διδώς Σωτηρίου ως πεζογράφου και
 κατά πόσο επηρέασε το συγγραφικό της έργο η μικρασιατική καταστροφή. Αφού αντιγράψετε και τη φωτογραφία που βρίσκεται στη βιογραφία της, προσθέστέ την στην αρχή του κειμένου σας.
β) Αφού διαβάσετε τα δύο λογοτεχνικά αποσπάσματα των έργων της Διδώς Σωτηρίου, να τα συνδέσετε χρονικά με το απόσπασμα του βιβλίου σας και να περιγράψετε σ’ ένα κείμενο δύο παραγράφων τις σκηνές που διαδραματίστηκαν στη Σμύρνη πριν την πυρπόλησή της και τη σκηνή της υποδοχής των προσφύγων στην Ελλάδα .


Αφού περιηγηθείτε στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα, να γίνετε μικροί δημοσιογράφοι αρθρογραφώντας για τη σχολική σας εφημερίδα, σχετικά με την κατάσταση που διαμορφώθηκε στην Ελλάδα μετά την εγκατάσταση των Μικρασιατών Ελλήνων και τις αλλαγές που προήλθαν στην οικονομική, πολιτική και κοινωνική ζωή των ανθρώπων.
Η έκταση του άρθρου να είναι 150 λέξεων περίπου και ο τίτλος του:
΄΄Αλλαγές στην ελληνική κοινωνία με τον ερχομό των Μικρασιατών Ελλήνων΄΄.



Να χρησιμοποιήσετε το Power Point όπου θα τοποθετήσετε εικόνες που δείχνουν εικόνες της Σμύρνης πριν και κυρίως μετά την καταστροφή της, το δρόμο της προσφυγιάς και τη ζωή των προσφύγων στην Ελλάδα τα πρώτα χρόνια μετά τον ερχομό τους, με συνοδεία μουσικής του Απ. Καλδάρα και Πυθαγόρα. Κατόπιν, να προβάλλετε το βίντεο που αποτυπώνει τις σκηνές της Μικρασιατικής καταστροφής.


α)Να γράψετε τη σημασία των λέξεων πρόσφυγας και μετανάστης για να φανεί η διαφορετική σημασία της καθεμιάς. Να γράψετε και δύο ή τρεις ακόμη λέξεις που έχουν την ίδια ρίζα με την καθεμιά από τις δύο έννοιες.

β) Να συμπληρώσετε το σταυρόλεξο.


1. Η συγγραφέας του μυθιστορήματος ΄΄Οι νεκροί περιμένουν΄΄.
2. Θέμα του μυθιστορήματος: Ο…………………………. των Μικρασιατών.
3. Τα ΄΄Ματωμένα …………….΄΄ είναι ένα ακόμα έργο της Διδώς Σωτηρίου με θέμα τη Μικρασιατική καταστροφή.
4. Το απόσπασμα του κειμένου έχει τον τίτλο: ΄΄………………….. χωρίς επιστροφή΄΄.
5. Ο Μικρασιατικός ………………… κράτησε από το 1919 μέχρι το 1922.
6. Η πυρπόληση της ………………. συνέβη τον Αύγουστο του 1922.
7. Μετά το 1922 και μέχρι το 1925 περίπου έγινε η επώδυνη για τους ελληνικούς πληθυσμούς ……………………….. .
8. Οι Μικρασιάτες Έλληνες που ήρθαν αναγκαστικά στην Ελλάδα το 1922, ονομάζονται…………………………… .
9. Οι άνθρωποι που με τη θέλησή τους εγκαθίστανται σε άλλες χώρες, ονομάζονται…………………………. .
10. Η μικρή πρωταγωνίστρια του αποσπάσματος είναι η ……………………… .
11. Η Αλίκη θα έφευγε από την Έφεσο με τη θεία της ………………………. .
12. Ο τόπος προορισμού τους ήταν η ……………………. .


α)Να εντοπίσετε στο χάρτη τοπωνύμια της περιόδου 1919 στην περιοχή της Μικρασίας και τα αντίστοιχά τους στην ίδια περιοχή στο Google Earth για να φτιάξετε έναν πίνακα όπου θα αντιστοιχίσετε τέσσερα τοπωνύμια της περιόδου 1919 με τέσσερα σύγχρονα.
β)Να επιλέξετε από το φωτογραφικό υλικό που συγκεντρώσατε, μερικές φωτογραφίες (τρεις με τέσσερις) που αποτυπώνουν την κατάσταση των προσφύγων και μεταναστών στη σημερινή εποχή. Στη συνέχεια, να συνθέσετε ένα πολυτροπικό κείμενο δέκα σειρών περίπου με τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας για τους ανθρώπους αυτούς.



ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
 Η αξιολόγηση αφορά τους μαθητές αλλά και την όλη διδακτική διαδικασία.

Η αξιολόγηση των μαθητών γίνεται διαρθρωτικά και συνολικά:
 Από τις απαντήσεις στα φύλλα εργασίας.
 Από τη γενικότερη συμπεριφορά τους στα πλαίσια της ομάδας τους.
 Από τις πρωτοβουλίες που θα αναπτύξουν ατομικά ή ως μέλη της ομάδας τους για την επίτευξη των στόχων κατά τη διάρκεια της εκπόνησης των εργασιών και ως προς το τελικό έργο.
 Η αξιολόγηση της όλης προσπάθειας γίνεται από τους μαθητές με συζήτηση στην τάξη μετά την τελική παρουσίαση της εργασίας.


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
 Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄ Γυμνασίου.
 Πληροφορική Α΄, Β΄, Γ΄ Γυμνασίου, Χρήση εργαλείων έκφρασης, επικοινωνίας, ανακάλυψης και δημιουργίας, Γνωριμία με το διαδίκτυο και τις υπηρεσίες του, Ο υπολογιστής στην καθημερινή μας ζωή.
 Κουτσογιάννης, Δημήτρης (2001). Πληροφορική-Επικοινωνιακή Τεχνολογία και Γλωσσική Αγωγή: Η Διεθνής Εμπειρία, Θεσσαλονίκη: ΚΕΓ.
 Βακαλούδη, Αναστασία (2003). Διδάσκοντας και Μαθαίνοντας με τις Νέες Τεχνολογίες. Θεωρία και Πράξη, Αθήνα: Πατάκη.
 Νικολαΐδου Σοφία & Τερέζα Γιακουμάτου (2001). Διαδίκτυο και Διδασκαλία, Αθήνα: Κέδρος.
 Ματσαγγούρας, Γ.Η. (2001). Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία και Μάθηση, Αθήνα: Γρηγόρης.
 Αποστολίδου Βενετία & Ελένη Χοντολίδου (1999). Λογοτεχνία και Εκπαίδευση, Αθήνα: Δαρδανός.
 Δημητρόπουλος, Ευ. (1997), Αξιολόγηση προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης. Οδηγός του Αξιολογητή , Αθήνα: Εκδόσεις Γρηγόρης
 Fokemma, D. & Ibsch, E. (1997), Θεωρίες Λογοτεχνίας του Εικοστού Αιώνα, Μτφ. Παρίσης Γ., Επιμ. Καψωμένος Ερατ., Αθήνα: Πατάκης.

ΔΙΚΤΥΑΚΟΙ ΤΟΠΟΙ
http://www.ekebi.gr.
http://www.de.sch.gr/mikrasia/keimena.htm.

http://www.greek-language.gr/
www.google.gr —> http://images.google.gr/
http://www.fgottas.dyndns.org

ΛΟΓΙΣΜΙΚΑ
Χωρο-χρόνος
Google Earth